Marka oluşturma, bir ürün veya hizmetin rakiplerinden ayırt edilmesine ve hedef kitlede belirli bir algı oluşturmasına yardımcı olan bir süreçtir. Bu süreç, markanın kimliğini ve değerlerini belirlemeyi, görsel ve iletişim dilini oluşturmayı ve bu kimliği tutarlı bir şekilde hedef kitleye aktarmayı içerir.
Marka oluşturmanın temel nedenleri şunlardır:
- Farkındalık yaratmak: Marka oluşturma, ürün veya hizmetinizin hedef kitle tarafından bilinirliğini ve tanınırlığını artırır.
- Güven oluşturmak: Güçlü bir marka, güven ve itibar oluşturarak müşterilerin satın alma kararlarını kolaylaştırır.
- Müşteri sadakati oluşturmak: Marka kimliği ve değerleriyle müşteriler arasında duygusal bir bağ kurarak sadık bir müşteri kitlesi oluşturmaya yardımcı olur.
- Rekabette öne çıkmak: Benzer ürün veya hizmetler sunan rakipler arasında markanızı farklılaştırır ve öne çıkmasını sağlar.
- Prim fiyatlandırma imkanı: Güçlü bir marka, ürün veya hizmetiniz için daha yüksek fiyat talep etmenize olanak tanır.
Geleneksel pazarlamada olduğu gibi dijital pazarlamada da marka oluşturma ya da markalaşma önemli bir başlangıç noktasıdır. Bir markadan bağımsız piyasaya sürülen ürün ya da hizmet yerel pazarın ötesine geçemez. Büyüme, gelişme veya sürdürülebilirlik hedefleyen her üretici, ürününü bir marka konsepti altında tüketiciye sunmalıdır.
Marka Nedir?
Marka, ürün veya hizmetin ikamelerinden ayrılmasını, farklılaşarak öne çıkmasını sağlayan ticari bir isimdir. Satın alma davranışlarını önemli ölçüde etkileyen bu isim ürünü ya da hizmeti etiketlemenin yanı sıra şirketin kültürünü, vizyonunu ve hedeflerini de kapsamak zorundadır.
Piyasada aynı ihtiyacı karşılayan ve aynı niteliklere sahip birçok ürün bulunabilir. Bu ürünler temel işlev olarak birebir aynı olsalar da isimleri ve öne çıkan özellikleri birbirlerinden farklıdır. Ayrıca bu ürünlerin tüketicinin zihninde uyandırdığı düşünce ve duygusal çağrışımları da farklıdır. Bu farklılık kısaca markadır.
Marka, bir iş stratejisinin müşteri deneyimine yansıyarak tüketici davranışında belirgin bir farklılık yaratmasıdır.
Daha açık bir ifadeyle marka, üst düzey yöneticilerin toplantı odalarında aldığı kararların markette raflar arasında gezinen tüketici üzerindeki etkisidir.
Markalaşma Nedir?
Son 20 yılda şirketler için en önemli konu markalaşmadır. İyi bir marka oluşturma stratejisiyle yola çıkan şirketler için bir süre sonra en önemli varlık marka değeri olmaktadır. Bir markanın değeri, yıllarca süren pazarlama faaliyetlerini, ürün ya da hizmetin kapsamını ve kalitesini, müşteri deneyimini ve şirketin kültürünü içerir.
Markalaşma, ürün ya da hizmetin içeriğinde bir değişiklik yapma zorunluluğu olmadan şirket kültürünü ve pazarlama hedeflerini yansıtan stratejik gelişim planıdır.
Markalaşma stratejileri ve faaliyetleri B2B markalar ve B2C markalar olarak iki ana dalda toplanabilir.
B2B markalar için ana hedef büyüme olarak tanımlanır. B2B markalaşmada “marka” şirketlerin sahip olduğu en değerli soyut varlıktır. Bu nedenle B2B şirketler, ürün ya da hizmet geliştirme stratejilerinden daha çok marka pazarlamasına yatırım yaparlar. Marka isimleri, tüketicilerin ürün bilgilerini hatırlaması konusunda önemli bir destektir. Bu nedenle marka pazarlaması, genel pazarlama stratejilerinden daha kritik bir rol oynar.
Nasıl Marka Oluşturulur?
Marka stratejisi, pazarlama stratejisinden farklı bir süreç içerir. Bir pazarlama stratejisi, ürün ve hizmetlerin hedef pazara nasıl satılacağını tanımlar. Marka stratejisi ise pazarlama stratejisini içeren ancak daha kapsamlı bir planlama sürecidir.
Marka oluşturulurken B2B şirketlerde, ürün ya da hizmet özelliklerine değil pazar hacmine, hedef kitlenin özelliklerine ve şirketin vizyonuna odaklanılır. B2C şirketlerde ise ürün ya da hizmetin niteliği ve kalitesi üzerine kurulan bir marka faaliyetinden söz edilebilir.
Marka oluşturma sürecinde şirketlerin iç ve dış iletişimi, müşterilere yansıması ve sektörde edineceği yer ile ilgili kapsamlı analizler ve planlar oluşturulur.
Marka stratejisinde markanın rakiplerinden nasıl farklılaşacağı odak noktasında yer alır. Bu süreç aynı zamanda marka konumlandırma aşamalarını da kapsar.
Marka yaratılırken markanın vaadinin ne olacağı marka iletişiminde kilit rol oynayan bir faktördür. Marka vaadi sadece stratejik bir karar olarak kalmamalı bütün organizasyon tarafından net olarak anlaşılmalı ve istikrarlı bir şekilde uygulanmalıdır. Kararlı kurumsal uygulamalar markanın tüketiciye daha hızlı ulaşmasını ve tüketicinin zihninde kalıcı bir iz bırakmasını sağlar.
Marka oluşturma sürecindeki şirket ayrıntılı bir sektör analizi yapmanın yanı sıra hedef tüketici kitlesinin davranışlarını ve alışkanlıklarını göz önünde bulundurmalıdır. Ortaya çıkan analizlerle fırsatlar ve zorluklar belirlenmeli, strateji bunlara göre belirlenmelidir.
Marka oluşturma süreci temel olarak aşağıdaki adımlarla ifade edilir:
- Marka öz değerlerinin belirlenmesi; markayı oluşturan şirketin vizyonu, kültürü, kurumsal yapısı gibi iç yönetim kademelerinin belirlendiği aşamadır.
- Marka görünümünün belirlenmesi; markanın logosu, kurumsal kimliği, sloganı gibi markayı sembolize eden materyallerin belirlendiği aşamadır.
- Marka stratejisinin belirlenmesi; markanın hızlı ya da uzun vadeli bir büyüme göstermesi, odaklanılan özellikler ve pazarlama faaliyetleri gibi adımlar belirlenir.
- Marka vaadinin belirlenmesi; markanın müşterilerine sunacağı farklılıklar ve kolaylıklar analiz edilerek sürdürülebilir bir talep yaratma planı belirlenir.
- Hedef kitlenin belirlenmesi; ürün ya da hizmetin kapsamına göre hedef kitle belirlenir. Hedef kitlenin davranış ve alışkanlık analizi yapılarak modelleme oluşturulur.
- Marka değerlendirmeleri ve analizleri; markanın mevcut durumu, ulaşmaya çalıştığı hedefler ve rakip analizleri yapılarak stratejik planlama güncellenir.
- Marka gelişiminin sürdürülmesi; yapılan değerlendirmeler sonucunda markanın gelişimi ve konumlandırması yapılır.
